पुस, २३ काठमाडौं : आज बिहान नेपाल-चीन सिमानामा ७ म्याग्निच्युडको शक्तिशाली भूकम्प गएको पुष्टि भएको छ। भूकम्पको केन्द्रविन्दु तिब्बतको दिंगे कान्टी क्षेत्रमा रहेको खानी तथा भूगर्भ विभागका वरिष्ठ भूगर्भविद् भरत कोइरालाले जनाएका छन्।



बिहान ६:५० बजे महसुस गरिएको यो भूकम्पले नेपालका धेरैजसो भागमा धक्का दिएको छ। विशेष गरी तिब्बत क्षेत्रसँगै नेपालको पूर्व र मध्य भागमा ठूलो प्रभाव परेको छ। भूगर्भविद् कोइरालाका अनुसार, भूकम्पको केन्द्र नेपालबाट ९० किलोमिटरको दूरीमा रहेको थियो।
प्रभावित क्षेत्र र क्षतिको स्थिति
भूकम्पको धक्का ताप्लेजुङ, सोलुखुम्बु, संखुवासभा, र दोलखा लगायतका जिल्लामा प्रमुख रूपमा महसुस गरिएको छ। ती क्षेत्रहरुमा हालसम्म क्षतिको पूर्ण विवरण प्राप्त नभए पनि स्थानीय प्रशासनले आवश्यक तथ्यांक संकलन गरिरहेको छ।
सोलुखुम्बुका प्रहरी प्रवक्ता इन्स्पेक्टर लक्ष्मण गिरीले ठूलो धक्का महसुस भएको र सम्भावित क्षतिको अध्ययन भइरहेको जानकारी दिएका छन्। यद्यपि अहिलेसम्म मानवीय र भौतिक क्षतिको ठोस विवरण सार्वजनिक गरिएको छैन।
भूकम्पको ऐतिहासिक सन्दर्भ
नेपाल भूकम्पीय दृष्टिकोणले जोखिमपूर्ण क्षेत्रमा पर्दछ। पछिल्ला केही समययता पश्चिम नेपालमा पनि लगातार साना-ठूला भूकम्प आइरहेका छन्। यसले गर्दा भूगर्भविद्हरूले नेपालका विभिन्न भूभागमा थप सतर्कता अपनाउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याएका छन्।
नेपालले २०७२ साल वैशाख १२ गते गोरखा केन्द्रविन्दु भएर ७.६ म्याग्निच्युडको विनाशकारी भूकम्प भोगेको थियो। त्यस घटनाले हजारौंको ज्यान लिएको र ठूलो मात्रामा भौतिक संरचना ध्वस्त बनाएको सम्झना आज पनि ताजा छ।
स्थानीय प्रशासनको प्रयास
भूकम्प प्रभावित जिल्लाहरूमा प्रशासनले स्थानीयबासीलाई सतर्क रहन आग्रह गरेको छ। उद्धार टोलीहरूलाई तयारी अवस्थामा राखिएको र क्षति भएमा तत्काल राहत र पुनःस्थापनाका लागि आवश्यक व्यवस्थापन गरिने बताइएको छ।
सरकार र नागरिकको भूमिका
यस्ता प्राकृतिक प्रकोपका समयमा सरकारी निकायहरूलाई चुस्त र प्रभावकारी रूपमा काम गर्न चुनौतीको सामना गर्नु पर्दछ। नागरिकस्तरमा पनि जोखिम न्यूनीकरणका लागि सतर्कता र भूकम्प प्रतिरोधी पूर्वाधार निर्माणमा ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता छ।
निष्कर्ष
नेपाल-चीन सिमानामा आज भएको ७ म्याग्निच्युडको भूकम्पले भूकम्पीय जोखिमप्रति पुनः सचेत गराएको छ। क्षतिको विस्तृत विवरण आउन बाँकी रहे पनि सबै नागरिक र प्रशासनलाई सतर्क रहनु जरुरी छ। यस घटनाले प्राकृतिक प्रकोपसँग जुध्न तयारी अवस्था बलियो बनाउनुपर्ने पाठ पनि दिन्छ।